شروع اجرای طرح قانون جدید «غربال‌گری امنیت دانش»
پژوهشگران و دانشجویان مقطع کارشناسی ارشد که قصد دارند در هلند بر روی حوزه‌های دانش یا فناوری‌های حساس تحقیق کنند، به‌زودی مشمول غربال‌گری امنیتی اجباری از سوی دولت خواهند شد. این موضوع در پیش‌نویس قانون جدیدی با عنوان «قانون غربال‌گری امنیت دانش» آمده که از امروز برای مشاوره عمومی آنلاین در دسترس قرار گرفته است.
این قانون از سوی اپو بروینس (وزیر آموزش، فرهنگ و علوم) ارائه شده و به‌صورت مشترک با همکاری دیوید فان‌ویل (وزیر دادگستری و امنیت) و مطابق با سیاست‌های دیرک بل‌یارتس (وزیر امور اقتصادی) تنظیم شده است.
غربال‌گری هدفمند با حفظ ماهیت بین‌المللی علم
در متن قانون، حوزه‌های فناوری و دانشی که بیشترین ریسک امنیت ملی را دارند مشخص شده‌اند؛ از جمله:
- هوش مصنوعی
- فناوری هسته‌ای
- فناوری کوانتوم
- زیست‌فناوری
- ریزتراشه‌ها
- سایر فناوری‌های با کاربرد بالقوه نظامی
بر اساس قانون، دانشگاه‌ها و مؤسسات علمی و پژوهشی ملزم هستند فعالیت‌های خود را برای شناسایی پروژه‌های مرتبط با فناوری حساس مورد ارزیابی قرار دهند. این فرآیند به‌صورت منعطف انجام می‌شود تا از غربال‌گری غیرضروری جلوگیری شده و همکاری بین‌المللی علمی حفظ شود.
سازوکار اجرایی غربال‌گری
پس از تصویب این قانون، هر پژوهشگر یا دانشجوی کارشناسی ارشد، در صورت فعالیت در محیطی با فناوری حساس، باید فرآیند غربال‌گری را طی کند. این فرآیند به‌عنوان ارزیابی ریسک فردمحور طراحی شده و نهاد مسئول آن Justis خواهد بود.
برآورد شده است که سالانه حدود ۸٬۰۰۰ مورد غربال‌گری انجام شود.
ضرورت تصویب این قانون
در سال‌های اخیر، اقدامات امنیتی در دانشگاه‌های هلند افزایش یافته‌اند؛ اما دولت معتقد است این اقدامات کافی نیستند. هدف از این قانون، محافظت بیشتر از دانش ملی در برابر نفوذ خارجی و بهره‌برداری نظامی است.
مسیر قانونی تصویب و زمان اجرا
پیش‌نویس قانون از امروز برای مشاوره عمومی در دسترس قرار گرفته و پس از دریافت بازخورد، به شورای مشورتی دولت و سپس به پارلمان ارائه خواهد شد.
هدف این است که قانون تا اواسط سال ۲۰۲۷ اجرایی شود.
جمع‌بندی Gate NL | تحلیل حقوقی و مهاجرتی
این قانون در صورت تصویب، تأثیر عمیقی بر تجربه اقامت، پژوهش و اشتغال دانشجویان و محققان بین‌المللی خواهد داشت.
از منظر Gate NL، نکات کلیدی عبارتند از:
- تغییر در سازوکار پذیرش دانشجویان کارشناسی ارشد در حوزه‌های حساس
- الزام غربال‌گری رسمی پیش از ورود به برخی پروژه‌ها
- حفظ همکاری بین‌المللی علمی با رعایت چارچوب‌های امنیتی
Gate NL توصیه می‌کند دانشجویان ایرانی علاقه‌مند به رشته‌های فناوری کوانتوم، هوش مصنوعی، میکروالکترونیک و زیست‌فناوری، از هم‌اکنون با ساختارهای حقوقی و رویه‌های احتمالی غربال‌گری در پروژه‌های پژوهشی هلند آشنا شوند.
